پایان پشتیبانی یک محصول، طبق تعریف مایکروسافت، معمولاً به معنای توقف ارائه به‌روزرسانی‌ها، وصله‌های امنیتی و پشتیبانی فنی برای آن محصول خاص است. زمانی که یک محصول به مرحله پایان پشتیبانی می‌رسد، مایکروسافت دیگر رفع اشکال‌ها، بهبودها یا سایر انواع خدمات پشتیبانی را ارائه نمی‌دهد.
پایان پشتیبانی مایکروسافت برای یک محصول معمولاً در دو مرحله اصلی اتفاق می‌افتد: پشتیبانی اصلی (Mainstream) و پشتیبانی تمدیدشده (Extended). پشتیبانی اصلی معمولاً به مدت ۵ سال از تاریخ انتشار اولیه محصول ارائه می‌شود. پس از آن، یک دوره ۵ ساله پشتیبانی تمدیدشده آغاز می‌گردد. به عبارت دیگر، ممکن است تا ۱۰ سال پس از عرضه یک محصول، پشتیبانی آن به‌طور کامل پایان یابد. البته، این جدول زمانی ممکن است بسته به نوع محصول یا تغییر سیاست‌های مایکروسافت متفاوت باشد.
پایان پشتیبانی برای استفاده سازمان‌ها از محصولات نیز پیامدهایی دارد. در این مقاله به این پیامدها پرداخته و گزینه‌هایی که در صورت رسیدن محصول به مرحله پایان پشتیبانی پیش روی شماست را بررسی خواهیم کرد.
✔️چرا مایکروسافت به پشتیبانی از محصولات خود پایان می‌دهد؟
به‌طور خلاصه، این کار به مایکروسافت اجازه می‌دهد تا سرمایه‌گذاری‌های خود را روی پشتیبانی از فناوری‌های جدیدتر، بهتر و تجربه‌های کاربری بهبودیافته متمرکز کند.
✔️مایکروسافت چه مدت از محصولات خود پشتیبانی می‌کند؟
پشتیبانی محصولات مایکروسافت معمولاً در دو مرحله ارائه می‌شود:
۱. پشتیبانی اصلی (Mainstream Support)
این مرحله به‌طور معمول ۵ سال پس از عرضه اولیه محصول ادامه دارد. در این مرحله، مایکروسافت به مشتریانی که با مشکلی در محصول مواجه می‌شوند، پشتیبانی ارائه می‌دهد. این پشتیبانی می‌تواند شامل خدمات فنی رایگان، به‌روزرسانی‌های امنیتی، و رفع اشکال‌های حیاتی باشد. این سطح از پشتیبانی برای همه کاربران از جمله مشتریان سازمانی در دسترس است. همچنین شامل دسترسی به منابع آنلاین خودیاری مانند مقالات پایگاه دانش، پرسش‌های متداول (FAQ) و ابزارهای عیب‌یابی می‌شود.
۲. پشتیبانی تمدیدشده (Extended Support)
این مرحله پس از اتمام پشتیبانی اصلی آغاز می‌شود و معمولاً ۵ سال دیگر ادامه دارد. در این دوره، خدمات فنی رایگان و به‌روزرسانی‌های امنیتی عمومی دیگر ارائه نمی‌شود. البته سازمان‌ها همچنان می‌توانند با داشتن قرارداد پشتیبانی فعال، وصله‌های امنیتی و اصلاحات بحرانی برای آسیب‌پذیری‌ها را دریافت کنند. این سطح از پشتیبانی محدودتر است و معمولاً فقط برای مشتریان سازمانی در دسترس خواهد بود.
✔️چه اتفاقی می‌افتد وقتی یک محصول مایکروسافت به پایان پشتیبانی می‌رسد؟
پس از پایان دوره پشتیبانی تمدیدشده، مایکروسافت هیچ‌گونه پشتیبانی دیگری برای محصول ارائه نمی‌دهد. هیچ‌گونه به‌روزرسانی امنیتی یا رفع اشکالی منتشر نخواهد شد و کمک فنی نیز در دسترس نخواهد بود. در این مرحله، محصول رسماً به عنوان منسوخ شده (End of Life) در نظر گرفته می‌شود، که معمولاً پس از گذشت ۱۰ سال از عرضه محصول رخ می‌دهد. پس از پایان پشتیبانی، آن محصول در صورت عدم به‌روزرسانی یا جایگزینی مناسب، به شدت در معرض تهدیدات امنیتی قرار می‌گیرد.
در این شرایط، نیاز به به‌روزرسانی دستی محصولات وجود دارد، که می‌تواند به یک وظیفه اضافی برای سازمان شما تبدیل شود. باید به‌صورت هدفمند، فرآیند به‌روزرسانی انجام شود تا داده‌ها محافظت شده و از نفوذهای امنیتی خارجی جلوگیری گردد.
✔️چه گزینه‌هایی برای سازمان‌هایی وجود دارد که محصول مایکروسافت آن‌ها به مرحله پایان پشتیبانی رسیده است؟
به عنوان یک سازمان، لازم است که بدانید چه محصولاتی در حال استفاده هستند و تاریخ پایان پشتیبانی و در بسیاری موارد، تاریخ پایان عمر آن‌ها چه زمانی خواهد بود. باید فرآیندی برای ثبت تاریخ شروع استفاده از همه مجوزهای نرم‌افزاری وجود داشته باشد. همچنین لازم است آمادگی‌های لازم در زمینه خرید مجوزهای جدید یا دریافت مشاوره تخصصی برای جلوگیری از اختلال در عملیات روزمره، مشکلات امنیتی و نقض داده‌ها انجام گیرد.
گزینه‌های موجود برای سازمان‌ها در چنین شرایطی عبارت‌اند از:
۱. ارتقا به نسخه جدیدتر محصول
این گزینه به معنای مهاجرت از نسخه قدیمی یک محصول مایکروسافت به آخرین نسخه منتشرشده آن است. این مورد در خصوص بسیاری از محصولات مایکروسافت صدق می‌کند؛ از جمله سیستم‌عامل‌ها (مانند ویندوز)، مجموعه‌های بهره‌وری (مانند Microsoft Office) و نرم‌افزارهای سرور.
اگر سازمان شما قبلاً مجوزی همراه با پشتیبانی فعال خریداری کرده باشد، ممکن است بتوانید از همان مجوز برای دریافت نسخه‌های جدیدتر محصول استفاده کنید.
همچنین برای مشتریان اروپایی، گزینه‌ای به نام نرم‌افزارهای کارکرده (Pre-owned Software) وجود دارد. این نوع نرم‌افزارها از نظر عملکرد و ارزش، مشابه نرم‌افزارهای نو هستند، اما با هزینه‌ای کمتر عرضه می‌شوند.
اهمیت ارتقا به آخرین نسخه محصول
قابلیت‌ها و بهبودهای جدید
نسخه‌های جدید معمولاً شامل قابلیت‌ها، بهبودها و ارتقاءهای جدیدی در مقایسه با نسخه‌های قبلی هستند. این موارد می‌توانند شامل امنیت پیشرفته‌تر، عملکرد بهتر، قابلیت‌های جدید و در مجموع تجربه کاربری بهینه‌تر باشند.
رفع باگ و به‌روزرسانی‌های امنیتی
با ارتقا به نسخه جدید، از آخرین اصلاحات امنیتی و رفع باگ‌ها بهره‌مند می‌شوید؛ که این امر باعث افزایش پایداری و امنیت نرم‌افزار می‌شود. همچنین این کار تضمین می‌کند که پشتیبانی و به‌روزرسانی‌ها ادامه پیدا می‌کند.
سازگاری
نسخه‌های جدید معمولاً سازگاری بهتری با سخت‌افزارهای جدید، نرم‌افزارهای جانبی و فناوری‌های نوین دارند. این موضوع برای همگام‌ماندن با استانداردهای فناوری در حال تحول بسیار مهم است.
بهبود عملکرد
نسخه‌های جدید ممکن است از نظر عملکرد بهینه‌تر باشند و از پیشرفت‌های سخت‌افزاری و فناوری جدید بهره ببرند. برخی از محصولات مایکروسافت نیز تنها در نسخه‌های جدیدتر با سرویس‌های ابری یا قابلیت‌های نوین ادغام می‌شوند.
۲. مهاجرت به یک پلتفرم متفاوت (از محیط محلی به فضای ابری)
مهاجرت به یک پلتفرم جدید به معنای ترک محصول قدیمیِ غیرقابل پشتیبانی مایکروسافت و حرکت به سمت نسخه جدیدتر همان محصول است. این کار باعث می‌شود نرم‌افزار شما همچنان ایمن باقی بماند، به‌روزرسانی دریافت کند و با فناوری‌های نوین سازگار باشد.
برای مثال، Office 365 می‌تواند جایگزینی برای سرور ایمیل Exchange محلی شما باشد و ویژگی‌ها و امنیت بیشتری نسبت به نرم‌افزارهای قدیمیِ بدون پشتیبانی ارائه کند.
۳. مشورت با یک کارشناس مستقل در حوزه لایسنس و فضای ابری مایکروسافت
پس از خرید و شروع استفاده از مجوزهای مایکروسافت، با یک کارشناس مستقل در زمینه لایسنس‌ها و فضای ابری مایکروسافت مشورت کنید. این کار امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای شناسایی محصولات در حال استفاده و آگاهی از تاریخ پایان پشتیبانی/عمر آن‌ها را فراهم می‌کند. با این برنامه‌ریزی، می‌توانید زودتر به بررسی گزینه‌های جایگزین و برآورد هزینه‌ها یا نیاز به تخصص فنی بپردازید.
هرچه زودتر برنامه‌ریزی را آغاز کنید، کمتر در معرض ریسک اختلال در عملیات روزانه قرار می‌گیرید.
۴. شناسایی ابزارها و منابع ارائه‌شده توسط مایکروسافت
مایکروسافت ابزارها و منابع متنوعی برای کمک به سازمان‌ها در مهاجرت به محصولات جدید ارائه می‌دهد. این ابزارها شامل راهنماهای مهاجرت، کمک در فرآیند ارتقا و منابع آموزشی هستند.
به‌عنوان یک سازمان، تیم فناوری اطلاعات باید به‌صورت منظم تغییرات و به‌روزرسانی‌های مرتبط با سیاست پایان پشتیبانی محصولات مایکروسافت را بررسی کند تا همواره آماده و آگاه باشد. با رویکردی فعال و آگاهانه می‌توانید انتقال به محصولات جدید را به‌راحتی انجام دهید و همچنان پشتیبانی موردنیاز کسب‌وکار خود را دریافت کنید.
✔️چرا محصولات مایکروسافت دارای زمان پایان پشتیبانی هستند؟
مایکروسافت در چارچوب چرخه عمر محصولات خود، جدول زمانی پایان پشتیبانی را تعیین می‌کند تا کاربران را به ارتقا به نسخه‌های جدیدتر ترغیب کند. این ارتقا به کاربران این امکان را می‌دهد که از ویژگی‌های جدید، کارایی بهتر و تدابیر امنیتی پیشرفته‌تر بهره‌مند شوند. این سیاست همچنین از کاربران در برابر آسیب‌پذیری‌های موجود در نسخه‌های قدیمی محافظت می‌کند.
سیاست‌های پایان پشتیبانی به مایکروسافت به‌عنوان تولیدکننده کمک می‌کند تا هم‌راستا با تغییرات مداوم دنیای فناوری حرکت کند. با پیشرفت نرم‌افزار و سخت‌افزار، نسخه‌های قدیمی ممکن است منسوخ یا با فناوری‌های جدید ناسازگار شوند.
همچنین، مایکروسافت با ارائه جدول زمانی مشخص برای پایان پشتیبانی، به کاربران امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر و پیشگیرانه می‌دهد تا از پیشرفت فناوری عقب نمانند.
زمان‌بندی پایان پشتیبانی همچنین به سازمان‌ها یادآوری می‌کند تا به‌طور منظم زیرساخت فناوری اطلاعات خود را ارزیابی و در صورت نیاز ارتقا دهند تا سیستم‌های امن و کارآمدتری داشته باشند. این کار نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری می‌شود، بلکه سازمان را از تهدیدهای سایبری احتمالی نیز محافظت می‌کند.
با توجه به سرعت بالای پیشرفت فناوری، به‌روز نگه‌داشتن نرم‌افزار و سخت‌افزار بسیار حیاتی است. سیاست‌های پایان پشتیبانی مایکروسافت به‌عنوان ابزاری راهبردی در راستای همین هدف عمل می‌کنند و مسیر مهاجرت نرم و موفق را برای کاربران فراهم می‌سازند.
✔️آیا می‌توانم بعد از پایان پشتیبانی همچنان از محصول استفاده کنم؟
بله، از نظر فنی می‌توانید پس از پایان پشتیبانی همچنان از محصول مایکروسافت استفاده کنید.
اما انجام این کار می‌تواند سیستم شما را در معرض آسیب‌پذیری‌های جدی امنیتی و خطرات احتمالی قرار دهد، چرا که مایکروسافت دیگر هیچ‌گونه به‌روزرسانی، وصله امنیتی یا پشتیبانی فنی برای آن محصول ارائه نخواهد کرد.
این عدم به‌روزرسانی شامل به‌روزرسانی‌های امنیتی حیاتی نیز می‌شود که برای مقابله با تهدیدات جدید ضروری هستند؛ بنابراین ممکن است داده‌ها و سیستم شما در برابر حملات هکری یا بدافزارها آسیب‌پذیر شوند.
ازاین‌رو، اگرچه استفاده از محصول ممکن است، اما توصیه اکید می‌شود که به نسخه پشتیبانی‌شده ارتقا دهید تا امنیت و پایداری سیستم خود را حفظ کنید.
زمانی که پشتیبانی یک محصول مایکروسافت به پایان می‌رسد، سازمان‌ها و کاربران با چالش‌های قابل توجهی روبه‌رو می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین این چالش‌ها، افزایش ریسک‌های امنیتی است. پس از پایان پشتیبانی، مایکروسافت دیگر هیچ‌گونه به‌روزرسانی امنیتی، اصلاحیه یا پچ برای آسیب‌پذیری‌ها ارائه نمی‌دهد. این مسئله می‌تواند سیستم‌ها را در برابر حملات سایبری، بدافزارها و نفوذ هکرها به‌شدت آسیب‌پذیر کند.
علاوه بر این، عدم دریافت پشتیبانی فنی و ناسازگاری با فناوری‌های جدید از دیگر پیامدهای مهم است. نرم‌افزارهایی که به‌روز نمی‌شوند ممکن است با سخت‌افزارهای جدید یا نرم‌افزارهای ثالث کار نکنند و موجب اختلال در کارکرد سیستم و کاهش بهره‌وری شوند. همچنین ادامه استفاده از این محصولات می‌تواند سازمان‌ها را از لحاظ رعایت الزامات قانونی و انطباق‌پذیری (Compliance) در معرض خطر قرار دهد، که ممکن است منجر به جریمه یا از دست دادن اعتماد مشتریان شود.
در نهایت، نگهداری از نرم‌افزارهای منسوخ معمولاً پرهزینه‌تر از به‌روزرسانی است. سازمان‌ها ممکن است مجبور شوند از راه‌حل‌های شخص ثالث استفاده کنند یا در صورت بروز مشکل، با توقف عملیات حیاتی مواجه شوند. به همین دلیل، برنامه‌ریزی برای ارتقا یا مهاجرت به نسخه‌های جدید ضروری است تا هم امنیت حفظ شود و هم بهره‌وری و تداوم کسب‌وکار تضمین گردد.
