تفاوت‌های لینوکس و ویندوز: مقایسه از دیدگاه متخصصان و کاربران

سیستم عامل ویندوز

سیستم عامل ویندوز، نخستین بار توسط شرکت مایکروسافت در سال ۱۹۸۵ معرفی شد و اکنون از بزرگترین پایگاه کاربران در سراسر جهان برخوردار است. این سیستم عامل با مجموعه‌ای از به‌روزرسانی‌های سالانه، نسخه‌هایی با ویژگی‌های گرافیکی و رابط کاربری منحصر به فرد ارائه می‌دهد که به کاربران این امکان را می‌دهد تا به سادگی فایل‌های خود را مشاهده کرده و در آنها کار کنند.

بیشتر سیستم‌هایی که امروزه مشاهده می‌شوند، بر روی سیستم‌عامل‌هایی که برای استفاده با سخت‌افزارهای x86 طراحی شده‌اند، اجرا می‌شوند. این شامل پردازنده‌هایی از شرکت‌هایی همچون Intel و AMD می‌شود. آخرین نسخه ویندوز، ویندوز ۱۱، که پس از نسخه‌های ۸.۱ و ۱۰ منتشر شد، به‌عنوان آخرین پیشرفت در این خط تاریخی از سیستم‌عامل‌های ویندوز عرضه شده است.

سیستم عامل لینوکس

سیستم عامل لینوکس، یک سیستم عامل متن باز است که در اواخر دهه ۱۹۹۰ توسط لینوس توروالدز توسعه یافت. این سیستم عامل بر پایه یونیکس بنا شده و به کاربران اجازه می‌دهد تا کدهای موجود را تغییر داده و نسخه‌ها و توزیع‌های مختلفی از آن را تولید کنند.

لینوکس به عنوان یکی از گزینه‌های برتر برای سرورها شناخته می‌شود و اکثر سرورهای جهان از این سیستم عامل استفاده می‌کنند. علاوه بر این، لینوکس به طور گسترده در دسکتاپ، گوشی‌های موبایل، کنسول‌ها و بسیاری از برنامه‌های کاربردی دیگر نیز استفاده می‌شود.

 

مقایسه ویندوز و لینوکس

☑️ گواهینامه‌ها و مجوزها

ویندوز: ویندوز یک سیستم عامل تجاری است که توسط شرکت مایکروسافت عرضه می‌شود. برای استفاده از ویندوز، کاربران نیاز به خرید مجوز دارند که معمولاً همراه با خرید و نصب نسخه‌های ویندوز ارائه می‌شود. این گواهینامه مشخص می‌کند که کاربران مجاز به استفاده قانونی از ویندوز هستند و حقوق مربوط به مالکیت فکری را رعایت می‌کنند.

لینوکس: لینوکس یک سیستم عامل متن باز است که به صورت رایگان و آزاد در دسترس است. این بدان معناست که شما نیازی به خرید گواهینامه برای استفاده از لینوکس ندارید. به جای آن، لینوکس از مجوز GPL (مجوز عمومی همگانی GNU) استفاده می‌کند. این مجوز به کاربران اجازه می‌دهد که کد منبع را بخوانند، تغییر دهند، به اشتراک بگذارند و حتی از آن برای ایجاد نسخه‌های جدید و توزیع‌های متفاوت از لینوکس استفاده کنند. این مجوز به کاربران آزادی کامل را برای استفاده و توسعه لینوکس می‌دهد.

☑️ سهولت در استفاده

ویندوز: ویندوز به عنوان یک سیستم عامل با رابط کاربری گرافیکی کاربرپسند و آسان شناخته می‌شود. اکثر کاربران با تجربه و نوابغ می‌توانند به راحتی با ویندوز کار کنند. رابط کاربری ویندوز به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود و بسیاری از کاربران از قابلیت‌ها و ابزارهای متنوع آن بهره می‌برند. همچنین، مستندات غنی و پشتیبانی وسیعی برای ویندوز موجود است که به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی با مشکلات و موضوعات مربوط به سیستم عامل خود روبرو شوند.

لینوکس: لینوکس به عنوان یک سیستم عامل متن باز با تنوع زیادی از توزیع‌ها و رابط‌های کاربری مختلف ارائه می‌شود. از این رو، سطح سهولت در استفاده از لینوکس بستگی به توزیع مورد استفاده و همچنین تجربه و دانش کاربران دارد. برخی از توزیع‌های لینوکس مانند Ubuntu و Linux Mint با رابط کاربری یکپارچه و ساده‌تر برای کاربران جدید ارائه می‌شوند، که می‌توانند فرآیند استفاده از لینوکس را آسان‌تر کنند. با این حال، برای کاربرانی که با مفاهیم پایه‌ای لینوکس آشنایی ندارند، ممکن است یادگیری و استفاده از آن چالش‌برانگیز باشد، به خصوص اگر به دنبال انجام وظایف مشخص و خاص باشند که نیاز به دسترسی به خط فرمان دارند.

☑️ پشتیبانی

ویندوز: ویندوز به عنوان یک سیستم عامل تجاری توسط شرکت مایکروسافت عرضه می‌شود. این سیستم عامل دارای گزینه‌های پشتیبانی تجاری و غیرتجاری است. پشتیبانی تجاری ویندوز شامل ارائه خدمات پشتیبانی توسط تیم‌های مخصوص، آپدیت‌های امنیتی منظم و ارائه آپشن‌های پشتیبانی طولانی‌مدت می‌شود که می‌تواند به کاربران و شرکت‌ها کمک کند تا برای مدت طولانی‌تری از سیستم‌های خود استفاده کنند.

لینوکس: لینوکس به عنوان یک سیستم عامل متن‌باز اغلب پشتیبانی غیرتجاری دارد که توسط جوامع کاربری و توسعه‌دهندگان فعال انجام می‌شود. این نوع پشتیبانی معمولاً شامل ارائه منابع آموزشی، انجمن‌های کاربری، وب‌سایت‌ها و منابع دیگر آموزشی و پشتیبانی است. همچنین، برخی از شرکت‌هایی مانند Red Hat و Canonical نیز ارائه خدمات پشتیبانی تجاری برای توزیع‌های خاصی از لینوکس دارند که می‌تواند برای سازمان‌ها و شرکت‌ها مناسب باشد که نیاز به حمایت حرفه‌ای دارند.

☑️ تنوع

ویندوز: ویندوز، به عنوان یک سیستم عامل تجاری، تنها توسط شرکت مایکروسافت توسعه و عرضه می‌شود. این به معنای آن است که تنوع ویندوز در محدوده انتخاب‌هایی است که خود مایکروسافت ارائه می‌دهد، مانند ویندوز ۷، ۸، ۱۰ و غیره. با این حال، درون هر نسخه از ویندوز، کاربران به اندازه کافی گزینه‌ها و امکانات مختلفی دارند که می‌توانند از آنها استفاده کنند، اما این انتخاب‌ها نه به اندازه تنوع لینوکس است و نه به اندازه آنچه که توسط جوامع متن باز فراهم می‌شود.

لینوکس: لینوکس یک سیستم عامل متن‌باز است که از توسعه‌دهندگان و جوامع کاربری فعال حمایت می‌شود. این به این معناست که تنوع لینوکس بسیار بیشتر است. هزاران توزیع مختلف از لینوکس وجود دارد، هرکدام با ویژگی‌ها، رابط‌ها و امکانات منحصر به فرد خود. برخی از معروف‌ترین توزیع‌های لینوکس شامل Ubuntu، Fedora، Debian، CentOS، Arch Linux و Linux Mint هستند. این توزیع‌ها از جمله انواع مختلفی از لینوکس هستند که برای نیازها و ترجیحات مختلف کاربران طراحی شده‌اند، از جمله سیستم‌های عامل دسکتاپ، سرور، نسخه‌های سبک، راهکارهای امنیتی و غیره. این تنوع بالا به کاربران اجازه می‌دهد تا سیستم عاملی را که بهترین تطابق را با نیازهای خود دارد را انتخاب کنند و از آن استفاده کنند.

☑️ سرعت

ویندوز: ویندوز، به عنوان یک سیستم عامل تجاری، معمولاً نیازمند سخت‌افزارهای قوی‌تر و پرمنابع تر برای اجرا است. همچنین، ویندوز بیشترین تمرکز خود را بر روی رابط کاربری گرافیکی و امکاناتی مانند بازی‌ها و برنامه‌های گرافیکی قرار داده است که ممکن است به طور معمول باعث کاهش سرعت ویندوز در برخی مواقع شود، به ویژه بر روی دستگاه‌های با سخت‌افزار محدود. علاوه بر این، ویندوز ممکن است بیشترین منابع سیستم را به‌طور پیش‌فرض مصرف کند که می‌تواند به کاهش سرعت عملیات سیستم منجر شود. با این حال، با استفاده از سخت‌افزار مناسب و به‌روز، می‌توان اجرای سریع‌تر ویندوز را بهبود داد.

لینوکس: لینوکس به عنوان یک سیستم عامل متن باز، معمولاً با سرعت بالاتری نسبت به ویندوز اجرا می‌شود. این امر به دلیل ساختار خفیف‌تر و بهینه‌تر لینوکس، عدم بارگذاری برنامه‌ها و فرآیندهای غیرضروری، و همچنین کارایی بهتر در مدیریت منابع سیستم می‌باشد. بسیاری از توزیع‌های لینوکس برای استفاده در سرورها و دستگاه‌های با منابع محدود بهینه شده‌اند، که این امر باعث اجرای سریع‌تر و پایدارتر آنها می‌شود. همچنین، لینوکس به خوبی برای استفاده در دستگاه‌های قدیمی‌تر و سخت‌افزارهای محدود مناسب است.

☑️ حریم خصوصی

ویندوز:

کد بسته: ویندوز یک سیستم عامل بسته است که کدهای منبع آن به صورت عمومی قابل دسترسی نیست. این امر باعث می‌شود اطلاعاتی درباره نحوه استفاده از داده‌های شخصی در ویندوز به کاربران عمومی در دسترس نباشد.

کنترل کاربر محدودتر: در ویندوز، کاربران ممکن است به کنترل کمتری بر روی داده‌ها و فایل‌های شخصی خود دسترسی داشته باشند. این سیستم عامل معمولاً توسط شرکت مایکروسافت مدیریت می‌شود و قوانین و محدودیت‌هایی برای استفاده از داده‌های کاربران اعمال می‌شود که ممکن است حریم خصوصی کاربران را کاهش دهد.

لینوکس:

کد منبع باز: لینوکس یک سیستم عامل متن باز است، به این معنا که کدهای منبع آن به صورت عمومی قابل دسترسی و بررسی است. این امر به کاربران اجازه می‌دهد تا بررسی کنند که داده‌های شخصی‌شان به چه شکلی در سیستم عامل مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طریق امنیت کدها اطمینان حاصل کنند.

کنترل کامل کاربر: لینوکس به کاربران امکان کنترل کامل بر روی سیستم عامل و فایل‌ها و داده‌هایشان را می‌دهد. کاربران می‌توانند به آسانی دسترسی‌هایی را که به داده‌های شخصی خود دارند مدیریت کنند و از ابزارهای مختلفی برای افزایش حریم خصوصی استفاده کنند.

☑️ امنیت

تفاوت لینوکس و ویندوز از نظر امنیت به شرح زیر است:

مدل توسعه و کد منبع:

ویندوز: ویندوز یک سیستم عامل بسته است و کدهای منبع آن به صورت عمومی در دسترس نیست. این به معنای این است که توسعه‌دهندگان خارجی امکان بررسی کدهای منبع و اعمال بهبودهای امنیتی را ندارند، که ممکن است باعث کشف آسیب‌پذیری‌های امنیتی کمتری شود.

لینوکس: بسیاری از توزیع‌های لینوکس متن‌باز هستند که کدهای منبع آن‌ها به صورت عمومی در دسترس قرار دارد. این باعث می‌شود تا یک جامعه گسترده از توسعه‌دهندگان و امنیت‌دانان بتوانند کدهای لینوکس را بررسی کنند، آسیب‌پذیری‌های موجود را شناسایی کنند و بهبود‌های امنیتی را اعمال کنند.

معماری سیستم:

ویندوز: در ویندوز، سیستم عامل به طور پیش‌فرض با یک مدل دسترسی کاربر مبتنی بر ACL (Access Control Lists) عمل می‌کند که در برخی مواقع می‌تواند منجر به افزایش مسائل امنیتی شود، به خصوص زمانی که کاربران دسترسی ادمینیستراتور را دارند.

لینوکس: لینوکس به طور پیش‌فرض با یک سیستم عامل چند کاربره و مدل دسترسی کاربر مبتنی بر مجوزها (RBAC) عمل می‌کند که این باعث می‌شود که حملاتی که از طریق نفوذ یک فرآیند انجام می‌شود، تا حد امکان محدود شود.

تعداد کاربران و حجم حملات:

ویندوز: به علت تعداد بالای کاربران ویندوز در سراسر جهان، ویندوز معمولاً هدف بیشتری برای حملات نرم‌افزارهای مخرب و ویروس‌ها است. این ممکن است به مشکلات امنیتی بیشتری از جمله نفوذهای موفق‌تر منجر شود.

لینوکس: با وجود رویکردهای امنیتی لینوکس و کنترل دسترسی به منابع سیستم، حملات نرم‌افزار مخرب در لینوکس کمتر اتفاق می‌افتد.

☑️ به روزرسانی سیستم

ویندوز:

سیاست به روزرسانی: مایکروسافت دارای یک سیاست به روزرسانی منظم برای ویندوز است. بروزرسانی‌های امنیتی و بروزرسانی‌های نرم‌افزاری به طور منظم ارائه می‌شوند.

بروزرسانی منظم: ویندوز نیز بسته به نسخه مورد استفاده، بروزرسانی‌های امنیتی را به صورت منظم ارائه می‌دهد. این بروزرسانی‌ها معمولاً از طریق سیستم به روزرسانی ویندوز (Windows Update) ارسال می‌شوند.

قابلیت دسترسی: مایکروسافت نیز اطلاعات جزئی درباره بروزرسانی‌های امنیتی ویندوز را در دسترس قرار می‌دهد، اما این اطلاعات ممکن است کمتر شفافیت داشته باشند و به طور کلی کاربران دسترسی کمتری به جزئیات فنی داشته باشند.

لینوکس:

سیاست به روزرسانی: توزیع‌های مختلف لینوکس معمولاً سیاست‌های مشخصی برای به روزرسانی سیستم‌ها دارند. بسیاری از توزیع‌های لینوکس ارائه بروزرسانی‌های منظم امنیتی و بروزرسانی‌های نرم‌افزاری را فراهم می‌کنند.

بروزرسانی منظم: بسته به توزیع مورد استفاده، بروزرسانی‌های امنیتی در لینوکس معمولاً به صورت منظم و فوری ارائه می‌شوند. این بروزرسانی‌ها بیشتر از طریق مدیریت بسته‌ها یا پکیج منیجرها انجام می‌شوند و کاربران می‌توانند آن‌ها را به راحتی اعمال کنند.

شفافیت و قابلیت دسترسی: به روزرسانی‌های لینوکس، معمولاً شفافیت بالایی دارند و اطلاعات دقیقی درباره بروزرسانی‌ها و تغییرات مرتبط با آنها در دسترس است. این باعث می‌شود که کاربران بتوانند به راحتی از تغییرات آگاه شوند و بروزرسانی‌ها را بررسی کنند.

☑️ بازی

پشتیبانی از بازی‌ها:

ویندوز: بیشتر بازی‌های تجاری و توسعه‌یافته برای پلتفرم ویندوز عرضه می‌شوند. اکثر استودیوهای بزرگ بازی‌سازی برای این سیستم عامل عرضه می‌کنند و بازی‌های جدید اولاً برای ویندوز منتشر می‌شوند.

لینوکس: با گذشت زمان، تعداد بازی‌های موجود برای لینوکس نیز افزایش یافته است، اما هنوز تعداد بازی‌های موجود برای این سیستم عامل نسبت به ویندوز کمتر است. برای اجرای بعضی از بازی‌ها در لینوکس، نیاز به استفاده از محیط‌های شبیه سازی یا لایه‌های سازگاری است.

عملکرد و بهینگی:

ویندوز: برای اکثر بازی‌ها، ویندوز به عنوان سیستم عامل اولیه توسعه و تست می‌شود، بنابراین اغلب بازی‌ها در این سیستم عامل بهتر عمل می‌کنند و دارای کارایی بهتری هستند.

لینوکس: اگرچه توسعه‌دهندگان لینوکس برای بهبود عملکرد بازی‌ها و بهینه‌سازی سیستم‌های خود تلاش می‌کنند، اما هنوز برخی از بازی‌ها ممکن است در این سیستم عامل به بهترین شکل ممکن عمل نکنند.

پشتیبانی از تکنولوژی‌های خاص:

ویندوز: بسیاری از بازی‌ها از تکنولوژی‌ها و ویژگی‌های خاصی مانند DirectX استفاده می‌کنند که به طور اصطلاحی بهینگی و عملکرد بازی را بهبود می‌بخشند.

لینوکس: در لینوکس، استفاده از تکنولوژی‌های متفاوت مانند OpenGL یا Vulkan رایج‌تر است. این تکنولوژی‌ها نیز امکانات مشابهی ارائه می‌دهند اما تاکید بیشتری بر روی سازگاری با سیستم‌های متن‌باز و باز است.

ویندوز به عنوان یک پلتفرم برای بازی‌ها بهتر شناخته شده است، اما لینوکس همچنین در حال رشد و توسعه است. اخیراً، تعداد بازی‌های موجود برای لینوکس نیز افزایش یافته و توسعه‌دهندگان به آرامی شروع به پشتیبانی از این سیستم عامل برای بازی‌های خود کرده‌اند. به عنوان مثال، ایپیک گیمز (Epic Games) و استیم (Steam) به تدریج پشتیبانی بیشتری از لینوکس ارائه می‌دهند و این امر باعث افزایش تنوع و تعداد بازی‌های موجود برای این سیستم عامل شده است. با این حال، هنوز تعدادی از بازی‌ها برای ویندوز به دلیل بازار بزرگ‌تر و کاربران بیشتر اولویت دارند.

آیا ” آینده را مایکروسافت میسازد ” ؟

در بحث بین لینوکس و ویندوز، این موضوع که آیا “آینده را مایکروسافت میسازد” یک موضوع جذاب است. لینوکس به عنوان یک محصول مشترک و جامعه گسترده‌ای از برنامه‌نویسان و کاربران در سطح جهانی توسعه می‌یابد، در حالی که ویندوز به عنوان یک سیستم عامل تجاری توسط یک شرکت اصلی توسعه داده می‌شود.

یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌ها بین این دو سیستم عامل، تعداد برنامه‌نویسان مشارکت کننده در توسعه آن‌هاست. لینوکس با بیش از ۴۰۰۰ هزار نفر برنامه‌نویس مشارکت کننده، از سراسر جهان بهره می‌برد، در حالی که تعداد برنامه‌نویسان مایکروسافت کمتر از ۱۰ هزار نفر است. این تعداد ارقام نشان دهنده تفاوت‌های قابل توجه در کیفیت و عملکرد این دو سیستم عامل است.

یکی دیگر از تفاوت‌های مهم بین لینوکس و ویندوز، قابلیت اجرای برنامه‌ها و نرم‌افزارهاست. با این‌که شبیه‌سازها برای اجرای برنامه‌های ویندوز روی لینوکس وجود دارند، اما این اجرا به صورت طبیعی و در شرایط استاندارد امکان‌پذیر نیست. از طرف دیگر، ویندوز قادر به اجرای برنامه‌ها و نرم‌افزارهای طراحی شده برای خود است.

استقامت و پایداری نیز یک ویژگی مهم از لینوکس و خانواده‌اش است. لینوکس به طور عمومی معتبرتر و پایدارتر از ویندوز است و در بسیاری از مواقع بدون نیاز به راه‌اندازی مجدد به مدت سال‌ها به طور پایدار عمل می‌کند. اما برخی از ورژن‌های جدید ویندوز ممکن است نیاز به بوت مجدد داشته باشند.

همچنین، برای راه‌اندازی ویندوز نیاز به سخت‌افزارهای قوی‌تری دارید در حالی که برای بسیاری از ورژن‌های لینوکس، مفهوم “نصب یکبار برای تمام عمر” شناخته شده است که بدون نیاز به بوت می‌توانند به ورژن‌های به‌روزتر ارتقا یابند. این ویژگی‌ها نشان دهنده از طبیعت و تمایز لینوکس نسبت به ویندوز است که آینده‌ای روشن برای این سیستم عامل پیش‌بینی می‌شود.

لینوکس بهتر است یا ویندز10

انتخاب بین ویندوز 10 و لینوکس بستگی به نیازها و ترجیحات شما دارد. ویندوز 10 یک سیستم عامل تجاری است که توسط مایکروسافت توسعه یافته است و به طور گسترده ای در دنیا استفاده می شود. این سیستم عامل از طرفداران بسیاری برخوردار است، به ویژه کاربرانی که به راحتی با آن آشنایی دارند و به دنبال یک رابط کاربری گرافیکی و ساده هستند.

از سوی دیگر، لینوکس یک سیستم عامل متن باز است که به صورت رایگان در دسترس است. این سیستم عامل برای کاربران حرفه‌ای و برنامه‌نویسان جذاب است، زیرا امکانات بسیاری برای دستکاری و سفارشی‌سازی وجود دارد. همچنین، امنیت بالایی دارد و از نظر عملکرد و سرعت می‌تواند بهتر از ویندوز 10 عمل کند.

بنابراین، اگر به دنبال یک سیستم عامل ساده و رایگان هستید و اهمیت زیادی به امنیت و سرعت دستگاه خود می‌دهید، لینوکس ممکن است گزینه مناسبی برای شما باشد. اما اگر به دنبال یک رابط کاربری گرافیکی و ساده‌تر هستید و از امکاناتی مانند Microsoft Office بهره‌مند می‌شوید، ویندوز 10 ممکن است بهترین گزینه باشد.